Prawo autorskie.

1. Definicja:
- prawo autorskie (pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu, albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej).
- utwór (pojęcie prawnicze, wg ustawy, zdefiniowane jako: "... każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia);
- licencja (dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.)

2. Typy licencji:
- freeware (umożliwia darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego);
- public domain (domena publiczna; twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego);
- adware (jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem, najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu);
- cardware (postcardware;; wywodzi się od Freeware i Shareware; używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo);
- GNU - general public license (licencja wolnego i otwartego oprogramowania);
- shareware (rozpowszechniana bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie);
- demo (wersja o ograniczonej funkcjonalności w stosunku do wersji pełnej lub wersja pełna o ograniczonej czasowo możliwości wykorzystania);
- trial (można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Przykładami oprogramowania rozprowadzanego jako licencja trial są: Paint Shop Pro i Adobe Flash);
- OEM - original equipment manufacturer (przedsiębiostwo sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy);
- donationware (jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę);
- abandonware (oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi);
- firmware (oprogramowanie wbudowane w urządzenie, zapewniające podstawowe procedury obsługi tego urządzenia. Coraz częściej słowo "firmware" jest zastępowane pojęciem "oprogramowanie układowe. Przykłady urządzeń: komputery (BIOS), konsole do gier, telefony komórkowe, odtwarzacze DVD, nagrywarki/napędy CD/DVD, odtwarzacze MP3, routery, cyfrowe aparaty fotograficzne, rozbudowane przyrządy pomiarowe, systemy preinstalowane w serwerach (np. ESXi na nośniku USB w serwerze) również określane są jako firmware);
- licencja:
a) jednostanowiskowa (licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko w jednym komputerze, obejmująca zakaz udostępniania takiego oprogramowania w sieci oraz w innych wolnostojących komputerach. Nie zabrania jednak sporządzenia kopii zapasowej oprogramowania);
b) wielostanowiskowa (pozwala na instalację oprogramowania na dowolnej liczbie komputerów w placówce);
c) grupowa (określa, że zakupiony program może być użytkowany w sieci lub innym zestawie komputerów w ustalonej ilości, tzn. może być instalowany tylko na określonej maksymalnej liczbie stanowisk. Podobną zasadą opatrzone są programy sprzedawane z licencją sieciową).
- licencja CC:
a) Creative Commons (zestaw licencji, na mocy których można udostępniać utwory objęte prawami autorskimi).

3. Odpowiedzialność karna:
- włamanie do komputera (cracking - dziedzina informatyki zajmująca się łamaniem zabezpieczeń oprogramowania. Cracking dokonywany jest niemal zawsze z naruszeniem praw autorskich, a tym samym nielegalnie);

- podrzucenie wirusa (wirus komputerowy - program komputerowy, posiadający zdolność replikacji, tak jak prawdziwy wirus, stąd jego nazwa. Wirus do swojego działania potrzebuje i wykorzystuje system operacyjny, aplikacje oraz zachowanie użytkownika komputera; wirusa komputerowego zalicza się do złośliwego oprogramowania);

- piractwo komputerowe (potoczne określenie działalności polegającej na nielegalnym kopiowaniu i posługiwaniu się własnością intelektualną (programami komputerowymi, muzyką, filmami, itd.) bez zgody autora lub producenta i bez uiszczenia odpowiednich opłat);

- plagiat (pojęcie z zakresu prawa autorskiego oznaczające skopiowanie cudzego utworu (lub jego części) wraz z przypisaniem sobie prawa do autorstwa poprzez ukrycie pochodzenia splagiatowanego utworu. Może być nim obraz, grafika, fotografia, piosenka, wiersz, praca magisterska, praca doktorska, publikacja naukowa jak również gra komputerowa).

4. Dozwolony użytek:
- udostępnianie RTV;
- radio internetowe (rozgłośnia cyfrowa, nadająca swoje audycje poprzez internet, najczęściej w formacie MP3);

- przedruki (dosłowne lub tylko nieznacznie zmienione, ponowne opublikowanie utworu; z reguły objętościowo większę niż cytaty, obejmują cały utwór lub z niewielkimi skrótami (np. książki, artykuły). W przypadku przedruku konieczne jest zamieszczenie nazwiska autora oraz danych pierwotnego druku. W odróżnieniu od cytatu, prawo przedruku skierowane jest wyłącznie do prasy, radia i telewizji. Jeżeli z tego uprawnienia będzie chciał skorzystać inny podmiot, konieczne jest uzyskanie zgody wydawcy (lub samego autora));

- cytaty (dosłowne przytoczenia czyichś słów; cytować można nie tylko dane zawarte w postaci tekstu, ale także zawarte w formie wykresu, schematu, rysunku czy tabeli. W publikacjach naukowych i technicznych cytaty powinny być zawsze jawne i z dokładnym wskazaniem źródła w formie przypisu. Cytaty niejawne są uznawane za plagiat).

Rozwiązywanie problemów.

1. Lista kroków.
2. Schemat blokowy.
3. Program w Turbo Pascal (jedna z popularniejszych implementacji języka Pascal, zintegrowane środowisko programistyczne);

4. Program w C++ (język programowania ogólnego przeznaczenia. Umożliwia abstrakcję danych oraz stosowanie kilku paradygmatów programowania: proceduralnego, obiektowego i generycznego.)

5. Program w Excel (arkusz kalkulacyjny; aplikacja powszechnie używana w firmach i instytucjach; jej główne zastosowanie, to dokonywanie obliczeń zestawionych w formie tabelarycznej; program zawiera wbudowany język Visual Basic.)

6. Program w Visual Basic (język programowania wysokiego poziomu i narzędzie programowania firmy Microsoft.)